ΚΑΙ ΟΙ ΓΥΦΤΟΣΚΟΠΙΑΝΟΙ ΚΑΝΟΥΝ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥΣ ΚΟΒΟΥΝ ΤΟ ΝΕΡΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΞΙΟ.

Διπλωματία των υδάτων» εντάσσεται πλέον στον πόλεμο νεύρων κατά της Ελλάδας από την ηγεσία της ΠΓΔΜ: παρά τις διμερείς συμφωνίες, τα Σκόπια παρακρατούν τα νερά του ποταμού Αξιού, μετατρέποντάς τον σε ρυάκι. Ταυτόχρονα «στα σκαριά» βρίσκεται και το φαραωνικό σχέδιο για την κατασκευή 13 υδροηλεκτρικών φραγμάτων κατά μήκος της κοίτης του, με τεράστιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις και στον Θερμαϊκό Κόλπο. Ηδη από το καλοκαίρι ο νομάρχης Κιλκίς, Ευ. Μπαλάσκας, με έγγραφό του προς το υπουργείο Εξωτερικών, ζητούσε διπλωματική παρέμβαση για την αντιμετώπιση του θέματος, χωρίς, ωστόσο, ορατά αποτελέσματα, καθώς το πολιτικό κλίμα ανάμεσα στις δύο χώρες είναι ήδη αρκετά τεταμένο. «Ολος ο κάμπος από το Κιλκίς μέχρι τη Θεσσαλονίκη, με υδροβαρείς καλλιέργειες (ρύζι, καλαμπόκι κ.λπ.) έχει τεράστιο πρόβλημα» λέει στην «Κ.Ε.» ο νομάρχης, προσθέτοντας ότι μόλις τις τελευταίες μέρες πήρε απάντηση από το υπουργείο ότι «ενημέρωσε τις αρμόδιες υπηρεσίες της γειτονικής χώρας για το πρόβλημα».

Η πρώτη συμφωνία για τη διαχείριση των νερών του Αξιού υπεγράφη το 1957 και ανανεώθηκε το 1987 με την ενιαία Γιουγκοσλαβία. Στην Ελλάδα έπρεπε να εισέρχονται τουλάχιστον 32 κυβικά μέτρα νερού ανά δευτερόλεπτο. Τον Αύγουστο η ποσότητα αυτή έπεσε μόλις στα 10 κυβικά, με αποτέλεσμα κάποιος να μπορεί να διασχίσει το ποτάμι με τα πόδια. Αιτία, η απόφαση των Σκοπίων να παρακρατήσει το νερό το καλοκαίρι ώστε να γεμίσουν οι εκεί λιμνοδεξαμενές άρδευσης, παρά το ότι η συμφωνία προβλέπει ότι πρέπει να γεμίζουν μόνο χειμώνα και άνοιξη.

Την ίδια στιγμή, με προσωπικό ενδιαφέρον του Ν. Γκρούεφσκι (ο οποίος επιθεωρεί συχνά τα έργα), συνεχίζεται και το σχέδιο για την κατασκευή 13 υδροηλεκτρικών φραγμάτων (Vardar Valley Project), με συνολική ισχύ 320 MW. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα εγχειρήματα της ΠΓΔΜ στον ενεργειακό τομέα, με συνολικό κόστος 1,2 δισ. ευρώ.

Το θέμα έφερε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Α. Τρακατέλλης, υπογραμμίζοντας το ζήτημα των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στον Αξιό και κατ' επέκτασιν και στον Θερμαϊκό Κόλπο. Η Κομισιόν στην αναφορά της στο περιβάλλον διαπίστωνε «δυστοκία στη διαχείριση των πόρων που έχει καταβάλει από το 1997 για τη διασυνοριακή προστασία του Αξιού/Vardar».

Σύμφωνα με την περιβαλλοντική οργάνωση Vila Zora της ΠΓΔΜ, ο ποταμός ρυπαίνεται από χημικά απόβλητα εργοστασίων και δέχεται ανεξέλεγκτα τα αστικά λύματα της πόλης των Σκοπίων και ακόμη 13 μικρότερων πόλεων.

Στο Vardar Valley Project που αφορά μια περιοχή συνολικού μήκους 200 χιλιομέτρων (Κουμάνοβο, Σκόπια, Τίτοβ Βέλες, Γευγελή, μέχρι τα ελληνικά σύνορα) μεγάλο ενδιαφέρον δείχνει και η Τουρκία.